كارل یاسپهرس… بهڵێ بۆ ڕۆشنگهریی ڕۆحانی ئیماندار قهشهكان له سهدهكانی ناوهڕاستدا ئاینیان كردبوو به زنجیر و كۆت و بهند هاشم ساڵح له عهرهبییهوه: ههورامان وریا قانع ئێمه بهدرێژایی چهندین ساڵ، سهرسامبووین به فهیلهسوفه بێباوهڕهكانی خۆرئاوا، له نمونهی ماركس و هایدگهر و سارتهر و دهیانی دیكه. بگره تهنانهت لهو بڕوایهدابووین ئهگهر كهسێكی مولحید نهبیت، ناتوانیت ببیت […]
هەناسە فەلسەفییەکان ئاوات ئەحمەد سوڵتان دەینوسێت (١٦) هەقیقەتی ئەفسانەکان لەگەڵ ئەوەدا کە ئەفسانەکانی یۆنان بڕێکی زۆر چیرۆکی سەمەرەیان لەخۆ گرتووە، بەڵام کە زیاتر ورد دەبینەوە، دەبینین لەپشتی ئەو سەمەرەییەوە، ژمارەیەکی زۆر لە بەها ڕەسەنەکان خۆیان نمایش دەکەن. بە واتایەکی دیکە، کاتێك پەیوەندییان پێوە دەگرین، گفتوگۆی چەمکە بنەڕەتییەکانی بوونی خۆمان وەک مرۆڤ دەکەوێتە گەڕ. میسۆس گوزارشت […]
زنجیرەی دۆسییەکانی سەردەم گەیشتە ١٠٠ دۆسییە و ماڵئاوایی لە خوێنەرانی دەکات دەزگای سەردەم لە ڕەوتی درێژخایەنی کارکردنیدا، هەمیشە بە جەخت و چاوێکی تیژەوە، بەخەمی نوێبونەوە و فراوانکردنی کتێبخانەی کوردی لە سەرچاوە جیاواز و بیرە نوێیەکان کاری کردوە و بۆ ئەم مەبەستەش زیاد لە پلان و ڕێگایەکی گرتوەتە بەر، بۆ پێکانی ئامانجەکەی. زنجیرەی دۆسییەکانی سەردەم کە […]
بە درەخت ئەڵێم درەخت ڕانانی: سەردەم بابەتی ئەم کتێبە ئەدەبییە و هەڵبژاردەیەکە لە شیعرەکانی خانمە شاعیری ناوداری پۆڵەندی (هالینا پۆشڤیاتۆڤسکا) و لە لایەن نووسەر وەرگێڕی ناوداری کورد (ئازاد بەرزنجی)یەوە، بە شێوەیەکی جوان و سەرنجڕاکێش، وەک ئەوەی لە بنەڕەتدا هەر بە کوردی نووسرا بێت، وەرگێڕدراوەتە سەر زمانی کوردی و ئێستا لە کتێبفرۆشییەکان بەردەستە. لە ڕاستیدا پێش […]
مەرگی شەکرلی نووسینی: شیروان مەحموود محەممەد نزیکەی شەست ساڵێک دوای کوشتنەکەی، وێنەکەی لە فەیسبووکدا دەبینمەوە… کوڕێکی قۆزی، مووکاڵی قژ جوانشانەکراو و شیکپۆش، هەر وەک ئەو کاتانەی هێشتا مابوو، جاروبار لە کۆڵانەکەی خۆیان و دەوروبەرەکەیدا دەمبینی و بە سەرسامییەوە، ڕەنگە بە کەمێک ئیرەییشەوە، سەیریم دەکرد، چونکە ئەوساش و، ئێستاش، لە وێنەی فەیسبوکەکەدا، شێوەی ئەکتەری ئەمەریکی، “جەیمس […]
پهیڤێك بۆ ڕۆمانی “شەڕەکەی تهرواده” دانا ڕەئووف داستانی (ئەلیادە)ی هۆمیرۆس یەکێکە لە سەرچاوە کلاسیکییە دێرین و گەورەکانی کولتوور و ئەدەب و شانۆی گرێکی، هاوکات بنەمایەکی گرینگی ستراکتوری هەموو ئەدەب و شانۆی ئەوروپییە. بەپێی سەرچاوەکانی مێژووی ئەدەب، ئەلیادە لە ساڵەکانی ٧٠٠ ب. ز دا نووسراوە، بەڵام لە چاخی ناوەڕاستدا (ئەلیادە) و هەروەها (ئۆدیسە)یش ون بوون […]
خواردنگەیەک بۆ پێکدادانی کولتوورەکان خستنەڕووی کتێبی شانۆیی “خواردنگەی مەیموونی زیندوو” خوێندنەوەی: سەردەم دەقی شانۆیی دەتوانێت وێڕای نمایش، هاوکات لە ڕێی خوێندنەوەشەوە کاریگەریی بەرچاو دابنێت، ئەگەرچی لای ئێمە، لەنێو خوێنەرانی کورددا ئەمڕۆ خوێندنەوەی دەقی شانۆیی کەمتر بووە بە کولتوور، ئەمەش زیادتر لەو ڕوانگەیەوە هاتووە کە پێی وایە دەقی شانۆیی تەنیا دەبێت لەسەر تەختی شانۆ نمایش بکرێ […]
ئەگەر ماسییەکان بیانتوانیبا هاوار بکەن ڕانانی: سەردەم بابەتی ئەم کتێبە فەلسەفییە و وەرگێڕانی بەشێکە لە وتارەکانی فەیلەسووفی بواری ئاکار (پیتەر سینگەر) دڵشاد حامید بە شێوەیەکی جوان و سەرنجڕاکێش وەریگێڕاوەتە سەر زمانی کوردی و لە بڵاوکراوەکانی دەزگای چاپ و پەخشی سەردەمە. وەرگێڕی ئەم کتێبە ئاماژەی بۆ ئەوە کردووە کە بۆ ئەم کتێبە تەنها ٢٣ وتاری وەرگێراوە: […]
د. عەلی وەردی ڕێبەری کۆمەڵناسی لە عێراقدا ڕانانی: سەردەم بابەتی ئەم کتێبە کۆمەڵناسییە و دنیای گەورە نووسەر و کۆمەڵناسی عێراقی (د. عەلی وەردی) لە دید و ئەندێشەی کۆمەڵێک نووسەر و ڕووناکبیرەوە خراوەتە ڕوو، کتێبەکە لە کۆمەڵێک وتار پێک هاتووە، کۆمەڵێک نووسەری جیاجیا نووسیویانە و لە لایەن نووسەر و وەرگێڕ (د. نەوزاد ئەحمەد ئەسووەد) بە شێوەیەکی […]
ڕۆشنگەری و فەیلەسووفانی ڕۆشنگەری ڕانانی: سەردەم دەزگای چاپ و پەخشی سەردەم، بەردەوامە لە چاپکردن و بڵاوکردنەوەی زنجیرە دۆسیەکانی سەردەم کە هەر جارە و تایبەتە بە پرس، چەمک و بابەتێکی فیکری و ئەدەبی و فەلسەفی، یاخود ئایینی و مێژووی و هونەریی، لەم دۆسیانەدا خوێنەر ئاشنا دەبێت بە بۆچوون و دیدی کۆمەڵێک فەیلەسووف، هزرمەند، ئەدیب و نووسەر […]
جیهان چاوهڕێی دواههمین ڕۆمانی ماركیز دهكات كه دهیویست بیدڕێنێت ئامادهكردنی: باوكی ڕهههند گابرێل گارسیا ماركیز(1927-2014) ، سهروهختێك له تهمهنی 87 ساڵیدا ماڵئاوایی له ژیان دهكات، بهڵام لهگهڵ ئهوهشدا، دوای تێپهڕبوونی ده ساڵی ڕهبهق بهسهر كۆچكردنیدا، دوای ئهوهی یهك دهیهی تهواوه، رووناكی سهر زهوی بهجێهێشتووه و میوانی تاریكی گۆڕی سارد و سڕی ژێر زهوییه. كهچی ئهوهتا […]
سەبارەت بە ڕۆمانی دکتۆر گلاس وتووێژیک لەگەڵ (خەبات عارف)ی وەرگێڕدا سازکردنی: سەردەم لە ماوەی ڕابردوودا، دەزگای چاپ و پەخشی سەردەم، شاکارێکی ئەدەبی سویدی چاپ و بڵاوکردەوە، ئەویش ڕۆمانی (دکتۆر گلاس)ی نووسەری ناودار ((یاڵمار سوێدەربێری)یە کە لە لایەن نووسەر و وەرگێڕی ناوداری کورد (خەبات عارف) بە شێوەیەکی جوان و سەرنجڕاکێش وەرگێڕدراوەتە سەر زمانی کوردی، لەم وتووێژەدا […]
هەناسە فەلسەفییەکان ئاوات ئەحمەد سوڵتان دەینوسێت (١٥) میسۆس و لۆگۆس هەرکاتێك ئەم دوو وشەیەم گوێ لێ دەبێت، یەکسەر بیر لەو گوێزانەوەیە دەکەمەوە کە لە مێژووی فەلسەفەدا و بە تایبەتی لە هزری یۆنانیدا ڕوویداوە: گوێزانەوە لە هەوڵدان بۆ شیکردنەوەو تێگەیشتن لە جیهان لەتوێی چیرۆکی خواکان و پاڵەوانەکانەوە بۆ کایەیەکی دیکەی تێڕامان و وردبوونەوە کە لەسەر بناغەی […]
پرسی ڕۆژ لە ڕوانگەی فەلسەفەوە خستنەڕووی کتێبی: “ئەگەر ماسییەکان بیانتوایبا هاوار بکەن” بەختیار حەمەسوور نووسینی فەلسەفی لە دنیای هاوچەرخ و ئەمڕۆماندا، چیدی لەوە ترازاوە کە دەرگیری بابەتە بانسروشتییەکان و ئەو ڕووداو و ماجەرایانە بێت کە لە بورجی عاجدان و سەر و سمیان لە ئاسمانە، بە شێوەیەکی تایبەت و دیاریکراو، ئەمڕۆ فەلسەفە و بیرکردنەوە بۆ ئاستی […]
هەناسە فەلسەفییەکان ئاوات ئەحمەد سوڵتان دەینوسێت (١٤) هیکتۆر و مەرگی پاڵەوانانە لە قووڵایی دڵ و ڕۆحمەوە بە باشی دەزانم ئەو ڕۆژە دێت کە دەبێت ترۆی پیرۆز بمرێت بەڵام ئەمە لەبەرامبەر ژانی تۆدا شتێک نیە کاتێک بێشەرمێک بەدەم فرمێسکەوە دەتبات و لە ڕۆژی ڕۆشن و ئازادی دوورت دەخاتەوە (هیکتۆر بۆ ئەندرۆماخی هاوسەری) لە کتێبی […]
خۆشەویستی پیرۆز و ناپاک لە گفتوگۆیەکدا سازکردنی: سەردەم لە ماوەی ڕابردوودا کتێبی (خۆشەوسیتی پیرۆز و ناپاک لە ژیانی فرێدا کالۆ) چاپ و بڵاوکرایەوە، ئەم کتێبە (کلۆدیا شیفەر) نووسیویەتی و لە لایەن وەرگێڕ و شێوەکار (شارا ڕەشید) بە شێوەیەکی جوان و سەرنجڕاکێش وەرگێڕدراوەتە سەر زمانی کوردی و لە بڵاوکراوەکانی دەزگای چاپ و پەخشی سەردەمە، خاتوو شارا […]
دەربارەی لە بازنەوە بەرەو ئاسۆ چەند وتاریکی فیکری و ئەدەبی ڕانانی: سەردەم یەکێکی دیکە لە کتێبە دانسقە و تازەچاپکراوەکانی دەزگای چاپ و پەخشی سەردەم، بریتییە لە کتێبی (لە بازنەوە بەرەو ئاسۆ) ئەم کتێبە لە کۆمەڵێک وتاری فیکری و ئەدەبی پێک هاتووە و کراوە بە دوو بەشەوە، بەشی یەکەم وتارە فیکرییەکانن لەمەڕ هەندێک چەمک و بابەتی […]
دەقی کۆن و دڵنشین خستنەڕووی: “زانست و فەلسەفە ڤیداییەکان” بەختیار حەمەسوور ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست وەک کانگای ئایینە ئاسمانیی و دنیاییەکان، شوێنێک کە بەردەوام ئایینی تێدا دروست بووە و بووە بە ئیلهام و پەنایەکی ڕۆحی و دەروونی بۆ تاکەکان و کۆمەڵگە، کاتێک ئینسان دەگەڕێتەوە بۆ مێژووی ئایین لەم ناوچەیەدا تووشی سەرسامی و حەپەسانێکی زۆر […]
هەناسە فەلسەفییەکان ئاوات ئەحمەد سوڵتان دەینووسێت ١٣ فرۆشیارانی دانایی سەرنجێکی خێرا لە سۆفیستەکانی یۆنان سەیری وشەی سۆفیستت کردووە؟ ئەم وشەیە بەدحاڵیبوونێکی زۆری تێدایە؛ ئەگەر بە کەسێک بڵێیت “تۆ سۆفیستیت!” واتە تۆ مەبەستت لەوەیە، کەسێکی فریودەرە، بە ئەنقەست ئەرگومێنتەکان بەجۆرێک بەکاردەهێنێت کە بگەنە دەرەنجامی ناکۆک لەگەڵ پێشەکییەکانداو وەهاشیان نمایش دەکات کە هیچ ناکۆکییەک لەئارادانیە. لەم ڕووەوە […]
ئێمه لهسهر لێواری سێیهم سهردهمی زێڕیندا راوهستاوین سیماكانی له ئاسۆوه وا دهردهكهوێت و شهپۆلی فێندهمێنیتاڵیزم ئهمڕۆبێت یان سبهی پاشهكشه دهكات. هاشم ساڵح له عهرهبییهوه ههورامان وریا قانع ناوهرۆكی كتێبهكانی مێژوو، شتێكی ئاوامان پێدهڵن: له ناوهڕاستی سهدهی ههشتهمی زاینیدا، شهڕێكی گهورهی ناوخۆیی روویداوه و بووهته هۆی ناسهقامگیری جیهانی عهرهبی. لهو كاتهدا عهباسییهكان بهسهر ئهمهوییهكاندا سهركهوتن و […]
هەناسە فەلسەفییەکان ئاوات ئەحمەد سوڵتان دەینوسێت ١٢ ئەفلاتون و ژیانی چاک یەکێک لەو چەمکانەی ئەفلاتون زۆر خۆی پێوە خەریک کردوون و ژمارەیەکی بەرچاو لە دایالۆگەکانی خۆی بۆ تەرخانکردوون، پرسی ژیانی چاکە. ئەمە پرسیاری سەرەکیی فەلسەفاندنە، هەم لەدیدی خۆی و هەم لە دیدی سۆکراتەوە. لە تێڕوانین ئەفلاتووندا، مرۆڤەکان بە سروشتی خۆیان حەزیان لە چاکە […]
ئەدیبان و دنیای سیاسەت خستنەڕووی: “سیاسەت بە هەڵەیدا بردین” خوێندنەوەی: بەختیار حەمەسوور گفتوگۆ و مشتومڕی ئەدەبی، هەمیشە یارمەتیدەرە بۆ ئاشنابوونمان بە بیر و بۆچوون و دنیابینیی نووسەران، چونکە لەو دیمانانەدا نووسەر ڕاستەخۆ و دوور لە خۆسانسۆرکردن لە خۆی و دنیاکەی دەدوێ، لەو بابەت، دیاردە و نووسەر و کتێبانەی بۆی جێی سەرسامی بوون و […]
نووسینی ئۆتۆماتیکی لە شیعری نوێی کوردیدا هەرێم عوسمان لە پانتایی ڕۆشنبیریی کورددا ناوەندە ئەکادیمیو دەزگا ڕۆشنبیرییەکانی دەرەوەی ئەکادیمیا لێکدابڕاون، لەبری پرد، دیواری ئەستووریان لەنێواندایە، ئەمەش گرفتێکی گەورەی بەردەم پێشخستنی کۆمەڵی کوردەوارییە. دابڕانەکە بەجۆرێکە زۆرکات کارایانی هەردوولا بەزمانێکی توند لەسەر یەکدی دەنووسن، دان بەیەکدیدا نانێن، ئاگاییشیان لەبەرهەمەکانی یەکدی کەمە. نووسین لەبارەی نامە ئەکادیمییەکان هەوڵێکی بچووکە بۆ […]
باوک وەک نوێنەری داماویی خستنەڕووی “دیمەنێک لە پردەکەوە” بەختیار حەمەسوور ئەمریکا شاری ڕووداوە سەیر و ئاڵۆزەکان بووە، لەو کاتەوە کە کریستۆڤەر کۆڵۆمبۆس ئەم خاکەی کەشف و دۆزییەوە، کە بنەچەکەی سوورپێستەکان لەسەری دەژیان و هەبوون، لەو کاتەوە هەدای نەداوە و بەشێکی بەرچاو لە ڕووداوەکانی جیهان، لەو خاکەوە سەرچاوەیان گرتووە. ئەمەریکا بە خەونێکەوە، کە خەونی […]
لە سلێمانی لە ساڵانی ١٩٩٨–١٩٩٩ دامەزراوە. زیاتر لە ١٥٠٠ ناونیشانی کتێب بە زمانی کوردی، عەرەبی و ئینگلیزی چاپ کردووە. لە باشترین کاتەکانی خۆی، هەزارە هاوپەڕی کتێب بە هەوارەکانی تاک بڵاو دەکەوێت و لە ماوەی چەند مانگێكدا دەفرۆشرێت.
