نامهیهكی شارل بۆدلێر بۆ دایكی و. جهبار سابیر (پاریس) (٦ی ئایاری ١٨٦١) دایكی ئازیزم، ئهگهر به ڕاستی ههستی دایكانهت ههیه و ئهگهر هێشتا ماندوو نهبوویت، وهره بۆ پاریس، وهره سهردانم و تهنانهت به دوامدا وهره. من به ههزاران هۆكاری ترسناك ناتوانم به دوای شتێكدا كه زۆر پێویستم پێیهتی، واتا كهمێك دڵ و پڕكێشی […]
منداڵانی گەڕەک خوێندنەوەی: سەردەم ڕۆمانی “منداڵانی گەڕەک” لە نووسینی شاعیر و ڕۆماننووس هیوا قادر یەک لە ڕۆمانە جیددی و گرنگەکانی نێو پانتایی هونەریی گێڕانەوەی کوردییە. ئەم ڕۆمانە تاکو ئێستا چەند جار چاپ کراوەتەوە، نوێترین چاپی لە لایەن “دەزگای چاپ و پەخشی سەردەم”ەوەیە. بۆ قسەکردن لەسەر ئەم ڕۆمانە و ناساندنی بە خوێنەران ڕەنگە باشترین […]
ئەلیف شەفەق وەرگێڕانی سەڵاح حەسەن پاڵەوان (ئەم نووسینە ئەلیف شەفەق بە هۆی ساڵیادی کۆچی هونەرمەندی کورد ئەحمەد کایا نووسیویەتی) تۆ منت نەدەناسی، نە لە شارێکدا هاتبووینە دنیاوە، نە لە قوتابخانەیەکدا بووین و وانەکانم پێکەوە خوێندبێت، نە بەیەک زمانیش یەکەمین لایلایە و چیرۆکەکانمان بیستبێت، تۆ سەر بە خێزانێکی گەورە بوویت، براو و خوشکی زۆرت هەبوون، منیش […]
جیهان 70 ساڵه چاوهڕوانی گۆدۆ دهكات گۆدۆ كاراكتهرێكه له نووسهرهكهی جیابووهتهوه و ژیانێكی تایبهت بهخۆی ههیه كێ له ئێمه ناوی گۆدۆ-ی نهبیستووه؟ له عهرهبییهوه: باوكی ڕهههند ئهگهرچی چاوهڕوانییهكان درێژه بكێشن و بهڵێنی هاتنهكان دووباره ببنهوه، بهڵام ئهم كاراكتهره ئاڵۆزه، ههرگیز نایهت. كاتێك بۆ یهكهمجار له پاریس و پێش حهفتا ساڵ لهمهوبهر (1953)، شانۆگهرییهكهی […]
ئیتالۆ کالڤینۆ خوێندنەوەی: سەردەم ئەم کتێبە کتێبی یەک لە نووسەرە گەورەکانی سەدەی بیستە، نووسەرێکی ئیتاڵی خاوەن شێواز و خەسڵەتی تایبەتمەندی خۆی، ئەویش ئیتالۆ کالڤینۆیە، ئەم نووسەرە لە ساڵی ١٩٢٣ لەدایک بووە و ساڵی ١٩٨٥ کۆچی دوایی کردووە. لە نێوان ئەو دوو مێژووەدا چەندان کتێبی گرنگ و جێبایەخی نووسیوە، کە بەشێک لەوانە […]
پێشەنگی ئەدەبی ڕووسی خوێندنەوەی: سەردەم قسەکردن و نووسین دەربارەی ئەدەبیاتی ڕووس، خۆبەخۆ دەمانباتەوە سەر کۆمەڵێک کەڵەنووسەر، لە بوارە جیاکانی ئەدەبیاتدا؛ شیعر، ڕۆمان، کورتەچیرۆک، شانۆ، سینەما و… ئەوەش کە لەو میراتە گەورە و دەوڵەمەندە کەوتووەتەوە ئەوەیە کە توانیویەتی کاریگەرییەکی بەرچاو و بەرفراوان لەسەر کۆی ئەدەبیاتی وڵاتان دابنێت، ئەم ئەدەبیاتە، ئەدەبیاتی ڕووس، مێژوو […]
رامین جهانبگلو وەرگێڕانی: ڕێبین هەردی – بۆ دەستپێکی گفتوگۆکە هەستدەکەم دەبێت لەمانا و چەمکی ڕۆشنبیرەوە دەست پێبکەین، بەتایبەتی کە بۆچوونی جیاواز بۆ وشەی ڕۆشنبیر هەیە و پێناسی جیاوازی بۆ کراوە. لەهەندێک لە پێناسەکاندا تەنانەت ئەو مامۆستایانەی کە وانەش دەڵێنەوە، بە ڕۆشنبیر ناو دەهێنن و لەهەندێک پێناسی تردا ڕۆشنبیری بەستراوە بە مۆدێرنەو بیرکردنەوەی ڕەخنەگرانەوە؟ […]
“گاڵتەوگەپ و تەوس و لاقرتێ لە تورکیادا بوونەتە شتگەلێکی ترسناک.” لە ڕۆمانەکەیدا ( دوورگەی درەختە ونبووەکان)، نووسەری بەریتانی – تورکی باس لە ”خەمە کەڵەکەبووەکانی” قوبرسی دووکەرتبوو لە نێوان تورکیا و یۆنان دەکات. وەرگێڕانی لە هۆڵەندییەوە سەڵاح حەسەن پاڵەوان دەمێک بوو دەمویست لەسەر قوبرس بنووسم. هەستدەکەم هەستیارانە پابەندم بەم دورگەیەوە، ئەو تورکانەی لە باکووری ئەو دورگەیە […]
رامین جهانبگلو وەرگێڕانی: ڕێبین هەردی ڕۆشنبیری و دیموکراسی دوو چەمکی سەرەکی و ناوەندی مۆدێرنەن. ئەگەر قەبوڵمان بێت کە دیموکراسی مۆدێرن بە پێناسە بریتیە لە گواستنەوە بۆ بوارێکی سیاسی سەربەخۆ کە تیایدا عەقڵ لە بواری گشیدا کار دەکات، و هاوڵاتیان بەشێوەیەکی سەربەخۆ دیاریکەری یاساکان و سنوورەکانین. دەکرێت بڵێین ڕۆشنبیر کەسایەتیەکە سەر بە کۆمەڵگایەکی عەقڵ سەنتەریزم. واتە […]
نووسینی شهوقی ئهلریس و له عهرهبییهوه: باوكی ڕهههند “خهریكه باوهڕ بهو ههستانهم ناكهم كه دوای جێهێشتنی ژنهكهم، ههمو شهوێك دامدهگرێت. بیر له ژنهكهم دهكهمهوه و له وێڵگهی پهشیمانیدا نوقم بووم. لهو بڕوایهدام له ژیانمدا یهك ههڵهی كوشندهم كردووه، ئهویش جێهێشتنی كارمنسیتا بوو، له پێناو ڕۆیشتن لهگهڵ ئافرهتێكی دیكه كه شایهنی ئهوه نهبوو. ههمو شهوێك بیر […]
ئایا توانای خوێندنهوهی قووڵمان لهدهستداوه؟ نووسینی: ئهنیسه مهخالدی توێژینهوهیهكی نوێ هۆكارهكهی بۆ تهكنهلۆژیای زانیاری و تۆڕه كۆمهڵایهتییهكان دهگهڕێنێتهوه. “خوێندنهوه كلیلی عهقڵه و خۆراكی ڕۆحه”، بهڵام بهپێی توێژینهوه نوێیهكان بێت، لهگهڵ تهقینهوه و فراوابوونی زانیارییهكان و تۆڕه كۆمهڵایهتییهكان، خوێندنهوه به شێوهیهكی خێرا له پاشهكشهدایه، به تایبهت خوێندنهوهی قووڵ. دوا توێژینهوهی پهیمانگای نیشتیمانی فهرهنسی بۆ كتێب […]
خوویهكی باو… دانپیانانی ڕۆشنبیران و ئهدیبان به دزینی كتێب وهرگێڕانی له عهرهبییهوه: باوكی ڕهههند دیاردهی دزینی كتێب له نێوان ڕۆشنبیران و ئهدیباندا بهربڵاوه، ههندێك پێیانوایه دزییهكی “ڕهوایه” و لایان بووه به خوو، له كوێ كتێب و كتێبخانه ههبێت، ههوڵی دزینی دهدات. ئهو كتێبهی كه دڵخواز و مهبهستییهتی، دهیدزێ و له چاو تروكانێكدا خۆی وندهكات […]
دەربارەی ڕۆژهەڵاتی وەنەوشە خوێندنەوەی: سەردەم بۆ قسەکردن و ناساندنی کۆمەڵەچیرۆکی “ڕۆژهەڵاتی وەنەوشە”ی شەهریار مەندەنیپوور دەبێت خوێنەر یان لێکۆڵەر بە قووڵی ئاگاداری کۆمەڵێک شت بێت، بۆ نموونە و لە سەروو هەموویانەوە هونەریی چیرۆک و چیرۆکنووسین، خاڵێکی تری پاشخانی کەسی ناسێنەر سەبارەت بە ڕۆژهەڵات و ئەو میراتە فەرهەنگی و کەلەپوورییە دەوڵەمەندەی جێماوە، هاوکات شارەزابوون لە کولتوور و […]
چوار حیكمەتەكەی دكتۆر ئەنوەر بوشرا كەسنەزانی لە هەقایەتێكی دێریندا بیستوومە، نۆجوانێكی شەیدای فێربوون هەبووە، هەر لە ساواییەوە لە لایەن هێرمسەوە دڵۆپەی دانایی تكاوەتە زاری، كە گاگۆڵكێی كردووە؛ لوقمان هاتووەتە خەونی، كە بووەتە كۆڕیژگە ئیمامی عەلی بە زیندەخەون دیوە، كاتێكیش هەراش بووە، لەنێوان خەیاڵ و خەون لەنێوان چاوترووكان و چاوكرانەوەدا، پیری كێوی قافی […]
ڕانانی : سەردەم یەکێکی تر لە کتێبە باش و ناوازەکانی دەزگای چاپ وپەخشی سەردەم، بریتییە لە ڕۆمانی (چاوەکانی) نووسەری ناوداری ئێران (بزورگ عەلەوی) ئەم ڕۆمانە لە لایەن نووسەر و وەرگێڕی ناوداری کورد (ئازاد بەرزنجی) بە کوردییەکی جوان و بێ گرێوگۆڵ، وەک سەرجەم کارەکانی دیکەی، وەری گێڕاوەتەوە سەر زمانی کوردی، وەرگێڕانەکە بە جۆرێکە، کە خوێنەر لە […]
خوێندنەوەی: سەردەم ئەمڕۆ لە کوردستان بواری سینەما هێواش هێواش خەریکە دەکەوێتە سەرپێ و برەو پەیدا دەکات، ئەمە جیا لەوەی کە هەوڵی دروستکردنی فیلم و کورتەفیلم ساڵانێک پێشتر بناغەیان بۆ ڕۆنراوە و لە ئاستی ناوخۆ و دەرەوەدا، چ وەک چالاکی هونەری و چ وەک پێشبڕکێ و فیستێڤاڵ، پەخش و نمایش بوون. هاوکات وەک ئەکادیمیاش بە شێوەیەکی […]
خوێندنەوەی: سەردەم کایەی ڕۆژنامەوانی و بە تایبەت بواری جۆرناڵیستی، یەک لەو کایە بەرفراوانانەی ئەمڕۆی دنیایە کە دەتوانێت خەڵکانێکی زۆر ئاراستە بکات و کاریگەری لەسەر ڕەوشە گرنگ و ڕۆژانەییەکانی شار و شارۆچکە و گوند و ناحیە و ژیانی هەرڕۆژەوە هەبێت. قسە لەسەر ئەوە نییە کە بە دیاریکراوی کێن ئەوانەی لەو کایەدا کار دەکەن و بەڕێوەی […]
کتێبێک لە هەناوی سەدان کتێبەوە ڕانانی: ئیدریس عەلی ئەم کتێبە لە کۆمەڵێک وتاری ئەدەبی پێکهاتووە و سەرجەم وتارەکان بریتین لە حیکایەت و بەرکەوتنی ساتەوەختی نووسەری کتێبەکە لەگەڵ ئەو کتێبانەی کە لە گەشتی ژیانی خۆیدا، واتە لە مێردمنداڵی و قۆناغی گەنجێتییەوە تاکو ئێستا خوێندونیەتەوە، نووسەری ئەم کتێبە زۆر بە زوویی شەیدا و ئالودەی کتێب […]
ئاشتبوونهوهی مێژوویی له نێوان فهلسهفه و ئاین توێژهری كهنهدی “ڕیشار باستیان” بۆ بنیادنانی جیهانێكی نوێ، جهخت له گرنگی ئهو ئاشتبوونهوهیه دهكات. هاشم ساڵح و. له عهرهبییهوه: ههورامان وریا قانع لهوانهیه ئێمه ههمومان لهو باوهڕهدابووبین، سهرجهم خۆرئاوا، مادیی و بێباوهڕییهكی ڕووته، هیچ گومانی تێدا نییه كه ڕهوتی باڵادهست بهو شێوهیهیه. وهلێ ڕهوتێكی دیكه له خۆرئاوا ههیه […]
نووسینی: تیۆدۆر كالیفاتیدێس وهرگێڕانی له سویدییهوه: دلاوهر قهرهداغی ڕانانی: ههورامان وریا قانع ئهم ڕۆمانه یهكێكه لهو كتێبه نایابانهی دهزگای چاپ و پهخشی سهردهم بڵاویكردووهتهوه. ڕۆمانهكه بهسهرهاتێكی مێژوویی دێرین دهگێڕێتهوه، بهسهرهاتێك ههندێك به ئهفسانه و خهیاڵكرد ناوی دهبهن و ههندێكی دی دهڵێن له واقیعدا ڕوویداوه. ژمارهیهك مێژوونووس لهو بڕوایهدان ڕۆمانهكه، زادهی بیر و ئهندێشهی هۆمیرۆس-ی […]
خوێندنەوەی: سەردەم بۆ خوێندنەوەیەکی بەوەج و بابەتیانەی دەقی شانۆیی “جەنگستان”ی ڕزگار حەمەڕەشید، باشتر وایە لەو یادداشتە کورتەوە دەست پێ بکەین کە لەسەر لاپەڕەی تایبەتیی خۆی، لە ئەکاونتی فەیسبووک بڵاوی کردووەتەوە و نووسیویەتی: “ئێوارانێکی درەنگ ئەی نیشتمان من و تۆ و کەسیتر نا بەیەکەوە تا سپێدە ئاوێزانی یەکدی دەبووین نەفرەتت لێ بێت نە من تۆم […]
جولی ئۆتسوکا خوێندنەوەی: سەردەم ئەدەبیاتی ژاپۆنی، کە لەم چەند ساڵەی دواییدا لە ڕێی وەرگێڕانەوە، کۆمەڵێک نووسەر و دەقیان هاتووەتە نێو ئەدەبیاتی کوردی، نزیکتر لە زۆرێک لەو ئەدەبیاتە ئەورووپی و ئەمەریکیانەیە کە پشکی شێریان لە کایەی وەرگێراندا پێ بڕاوە. گرنگی ئەم ئەدەبیاتە وێڕای نزیکی جوگرافی، دەتوانێت لە ڕووی مێژوو و کۆمەڵناسیشەوە بەشدارییەکی کارا […]
خوێندنەوەی: سەردەم خەسڵەتی ئەدەبیاتی بە بایەخ و جیددی بەو جۆرە نییە کە تەنیا لە سنوور و جەغزێکی دیاریکراودا بمینێتەوە، بەڵکو دەتوانێت باڵ لێک بدات و وەک باڵندە ئاسمانی بەرین و شینی کیشوەر و وڵاتانی دوور و نزیک تەی بکات، هەر بەم پێودانگە، ئەمڕۆ ئێمە لە بەردەم میراتێکی گەورە و دەوڵەمەندی ئەدەبیاتی جیهانیداین، کە لە […]
خوێندنەوەی: سەردەم ڕۆمانی “کەرەکەم پێی گوتم” لە نووسینی تۆفیق ئەلحەکیم و لە وەرگێڕانی حەمید بانەیی، ڕۆمانێکی بچکۆلە و خۆشخوێنی “١٦٣” لاپەڕەییە و لەو ڕۆمانانەیە کە ئەگەرچی لە نیوەی یەکەمی سەدەی بیستەمدا نووسراوە و بە دروستی ساڵی ١٩٤٥، بەڵام لە سەروەختی خوێندنەوەیدا خوێنەر بەر دەقێکی ئەدەبی ناوازە دەکەوێت، لە درێژەی ئەم نووسینەدا هەوڵ دەدەین لە چەند […]
لە سلێمانی لە ساڵانی ١٩٩٨–١٩٩٩ دامەزراوە. زیاتر لە ١٥٠٠ ناونیشانی کتێب بە زمانی کوردی، عەرەبی و ئینگلیزی چاپ کردووە. لە باشترین کاتەکانی خۆی، هەزارە هاوپەڕی کتێب بە هەوارەکانی تاک بڵاو دەکەوێت و لە ماوەی چەند مانگێكدا دەفرۆشرێت.
