لە پێناو زمانی کوردیدا ناساندنێک بۆ کتێبی “سەرەتایەکی مێژوویی زمانی کوردی” خوێندنەوەی: سەردەم ڕەنگە ئەمە لە هەرکات و سەردەمێکدا، بە تایبەت لە ڕۆژگاری ئەمڕۆماندا، پرسیارێکی بەجێ بێت و دەرگایەکی بەرین واڵا بکات: ئەو قۆناغ و هەنگاوانە کامانەن کە زمانی کوردی پێیاندا تێپەڕ بووە و گەیشتووە بەم فۆرمەی ئێستای؟ بە واتایەکی تر، قسەکردن لە سەر ڕەوت […]
ئەدەبی ڕووسی سەدەی ڕابوردوو سەدەی ئەدەبی ڕووسی بوو ڕانانی: ئیدریس عەلی پرۆسەی وەرگێڕان یەکێکە لە پایە کولتوورییە بەهێزەکان و بەو هۆیەوە میللەتان ئاشنا دەبن بە ئەزموون، شارستانیەت و ئەدەبی یەکتر، لەو باوەڕەدام نێوەندی کولتووریی ئێمە، لەم چەند ساڵەی دواییدا، کۆمەڵێک وەرگێڕی باش و بەسەلیقەی بەرهەم هێناوە کە بە هۆی هەر یەک لەو وەرگێڕکارانەوە، ڕەفەی کتێبخانەکانمان […]
ڕانانی: ئیدریس عەلی کتێبی (جیهانی سۆفیا) هەوڵێکی مەزنی ئەدەبیی نووسەر و ڕووناکبیری گەورەی نەرویژی (یۆستاین گاردەر)ە، ئەو لە ڕێی ئەم کتێبەوە بانگێشتمان دەکات بۆ جیهانی فەلسەفە، ئەم کتێبە وامان لێ دەکات نەترسین لە بیرکردنەوە، تێڕامانمان فراوانتر بکەین لە دیاردەکان، ئازایەتیمان دەداتێ پرسیار بکەین لە چییەتی و کێیەتی خۆمان و ئەو دنیایەی تێیدا دەژیین، داخۆ ئێمە […]
نووسینی: ئیدریس عەلی لە پێشەکیی ڕۆمانە بەنێوبانگەکەی دۆستۆیڤسکی، گەورە نووسەری ڕووس (تاوان و سزا)دا، ئەوە خراوەتە ڕوو کە تێکڕای ڕۆمانەکانی دۆستۆیڤسکی، هەڵگری پرسیارن، هەڵگری توانای بیرکردنەوە و گۆڕینی یەقینەکانن: ئەو بەردەوام لەسەر ئاڵۆزی و نائارامیی ڕۆحی مرۆڤەکان دەوەستێت و توێکارییان تێدا دەکات، هەمیشە لە ڕۆنانی بیروباوەڕە جیاو دژ بە یەکەکاندایە، لەوپەڕی بڕواوە بۆ ئەمسەری گومڕایی […]
نووسینی: ئارام سدیقکێشەیەکی سەرەکی بواری ڕەخنە و لێکۆڵینەوە لە پانتایی ئەدەبی کوردیدا نەبوونی بنەمای تیۆریی و نووسینی تیۆریی و سەرچاوەیە بە زمانی کوردی. بەر لە وەرگێڕان گرنگە بە زمانی کوردی، نووسینی تیۆریی سەبارەت بە ڕەخنە و قوتابخانە و میتۆدە ڕەخنەییەکان هەبێت. نەبوونی سەرچاوە لەم بوارەدا چ لەلایەن نووسەرانی کوردەوە نووسرابن، یان وەرگێڕدرابن. دەبێتە هۆی دروستبوونی […]
موزیک و دنیا بەرینەکەی ڤایۆلین خوێندنەوەی: سەردەم سەبارەت بە موزیک لە دنیای ڕۆشنبیری کوردیدا، دەبێت بە ڕوانگەیەکی ڕەخنەییەوە بۆی بڕوانین، ئەویش نەک بە تەنها لە یەک سۆنگەوە، بەڵکو لە کۆمەڵێک لایەن و گۆشەوە، ئەمەش نەک بەوەی کە بڵێین لە سفرەوە دەست بە کاری موزیک کراوە لە هونەری کوردیدا و ئەوەی پێشکەش کراوە هیچە، […]
خوێندنەوەیەک بۆ کتێبی “ماڵاوا گابۆ و مێرسیدس” خوێندنەوەی: سەردەم گابرێل گارسیا مارکیز لە جیهان و دنیای ڕۆشینبیری کوردیشدا لەوە ناسراوترە ئێمە ئەو ئەرکە بکێشین و بیناسێنین، هەر ئێستا کە ئەم دێڕانە دەنووسین، لەناو کتێبخانەی کوردیدا، بە وەرگێڕانی جیاواز و لە زمانی جیاوازەوە، گرنگترین کتێبەکانی ئەم نووسەرە لەناو ڕەففەکاندان و لەبەر دەستن. ئەوە جیا لە چەندان […]
ڕانانی: سەردەم یەکێکی تر لە کتێبە ناوازەکانی دەزگای چاپ و پەخشی سەردەم، بریتییە لە کتێبی (دەستنووسەکان ناسووتێن) ئەم کتێبە بریتییە لە یاداشت و نامەکانی میخایل بۆلگاکۆف (جی. ئەی، ئی، کرتیس) نووسیویەتی و لە لایەن بێهزاد کوردستانی، بە شیوەیەکی جوان و سەرنجڕاکێش، وەرگێڕدراوەتە سەر زمانی کوردی و لە کتێبفرۆشییەکانی کوردستان بەردەستە. گرنگیی ئەم کتێبە بۆ نووسەری […]
ڕانانی: ئیدریس عەلی یەکێکی تر لە کتێبە باش و ناوازەکانی دەزگای چاپ و پەخشی سەردەم، بریتییە لە ڕۆمانی (ماسییە زێڕینەکە) ئەم ڕۆمانە لە لایەن نووسەری نێوداری بە ڕەگەز فەڕەنسی (ژان ماری گوستاڤ لوکلیزیۆ) نووسراوە و لە لایەن نووسەر و وەرگێڕی ناوداری کورد (حەمەکەریم عارف) بە شێوەیەکی جوان و سەرنجڕاکێش وەرگێڕدراوەتە سەر زمانی کوردی و ئێستا […]
خوێندنەوەی: سەردەم خوێندنەوەی بابەتە هەمەجۆرەکان وا دەکات دیدمان هەمەجۆر و فرەڕوانین بێت، بە واتایەکی تر کاتێک ئێمە ڕووبەری خوێندنەوەکانمان زیاد و هەمەلایەن دەکەین، واتە چەند کایەی مەعریفیی دەپشکنین، ئەوا فراوانتر و بەرینتر دەبینین، تێدەگەین و هاوکات کەشفی نەزانراوەکانی دەوروبەرمان دەکەین. خوێنەری ئێمە ـ بێگومان قسەکە گشتی نییە ـ خوێنەری ئەدەبیاتە بە ڕادەی یەکەم، لەو ژانرەدا […]
ڕانانی: ئیدریس عەلی کاتێ لۆگۆی دەزگای چاپ و پەخشی سەردەمم لەسەر یەکێک لە وەجبە کتێبە تازەکانیان بینی، بە نێوی (گوڵەکانی ژێر بەفر) و زانیم کە بابەتی کتێبەکە بیرەوەرییە، سەراسیمە بووم، دەزگای سەردەم و کتێبی بیرەوەریی سیاسسییەکی کورد بە نێوی (عاسی حوسێن مەحمود) هەرچیم دەکرد پێم هەزم نەدەکرا، خێرا لاپەڕەی یەکەمی کتێبەکەم هەڵدایەوە و بڕێک لە […]
بەختیار حەمەسوور ئەمڕۆ لە کتێبخانەی کوردیدا، لە ڕێی خەبات عارف و هاوکات یەک دوو وەرگێڕی ترەوە، نووسەرێکی وەک پێر لاگەرکڤیست، چیدی بۆ ئێمە نائاشنا نییە، ڕەنگە ئێستا و لەگەڵ چاپبوون و خوێندنەوەی “مەرگی ئەهاسڤێروس”دا، بتوانین ڕوونتر و یەکدەستتر دنیابینی و توانای داهێنەرانەی ئەم نووسەرە سویدییەی کە وەرگری خەڵاتی نۆبڵە لە ساڵی ١٩٥١دا، بناسین و ببینین. […]
ن: ئارێز موحەمەدی ڕۆمانی “سەما کردن لە نێو ئاگردا، هەستانەوە لە نێو خۆڵەمێشدا” بەرهەمی بەڕێز ژنە نووسەر عیسمەت سۆفیە یە کە بە زمانی ئینگلیزیی نووسراوە و لەلایەن بەڕێز عەلی عوسمان یاقوب لە زمانی ئینگلیزییەوە وەرگێڕدراوەتەوە بۆ سەر زمانی کوردی-سۆرانی. ماندوو نەبوونی و دەستخۆشی بۆ هەردوولا. ئەم ڕۆمانە بەرهەمێکی ڕیالیستییە کە لە چوارچێوەی ئەدەبی […]
خستنەڕووی کتێبی “ئەدەبی ڕووسی” بەختیار حەمەسوور سەباح ئیسماعیل یەک لەو وەرگێڕانەیە کە کارەکانی بەرچاو و دیارن، لە ڕەوتی پڕۆژەی وەرگێڕانیدا، هەڵبەت لە زمانی عەرەبییەوە بۆ کوردی، چەندان کتێبی وەرگێڕاون کە لەناو ڕەفەی کتێبخانەی کوردیدا جێی شیاو و شایستەی خۆیان گرتووە. لەگەڵ ئەوەدا ئەم وەرگێڕە بە سەلیقە و پڕکارە لە کارەکانیدا زۆرترین ژانرێک کە […]
خوێندنەوەی: سەردەم دانا ڕەئووف بێ هەدادان بەردەوامە، ئەو لە کایەیەکدا کار دەکات کە یەکێکە لە کۆڵەگە بنەڕەتییەکانی هونەر، ساڵانێکە، بە نووسین، وەرگێڕان، دەق، نمایش و چالاکی چەشناوچەشن سەرقاڵی هەڵکۆڵینە لە دنیای شانۆدا. هەر خودی خۆی، ڕەفەیەک کتێبی شانۆیی پێشکەش بە کتێبخانەی کوردی کردووە، هەوڵەکانی بۆ شانۆکاران و هەموو ئەو کەسانەی خولیا و خەونی شانۆییان هەیە، […]
خستنەڕووی “هەڵبژاردەیەک وەرگێڕان لە ئەدەبی گەلان” بەختیار حەمەسوور ئەم کتێبە: “هەڵبژاردەیەک وەرگێڕان لە ئەدەبی گەلان” یەکێکە لە بەخشش و بەرهەمە نوێیەکانی شاعیر، نووسەر، وەرگێڕ و ئەکادیمی: ئەنوەر قادر محەمەد. جێی خۆیەتی لەم دەستپێکەدا ئەوە بڵێین ئەنوەر قادر یەکێکە لە دەنگە دیارەکانی شیعری کوردی، یەکەم دیوانی (زریان: ١٩٧٨) یەک لەو دیوانە گرنگانەیە کە لە هەر کوێوە […]
ڕانانی:ئیدریس عەلی ئەو ئەدەبەی بە قووڵی ڕۆ دەچێتە نێو کێشە و ئازارەکانی مرۆڤەوە، ئەو ئەدەبەی دیوێکی دیکەی کەمبینراوی واقیعمان لە فۆڕمێکی هونەریدا بۆ نمایش دەکات، ئەو ئەدەبەی تەنیا برین پیشان نادات و ڕێگاچارە بۆ گرفتەکانیش دەخاتە ڕوو، ئەدەبێکە لە یادەوەریی خوێنەردا جێی خۆی دەکاتەوە، ئەدەبێکە لەگەڵ تێپەڕینی ڕۆژگاردا هاوشانی خوێنەر دەڕوات و بیر ناچێتەوە و […]
خستنەڕووی کتێبی “بنەماکانی جوگرافیای گوندی” خوێندنەوەی: سەردەم یەکێک لەو لایەنانەی لە کتێبخانەی کوردیدا جێی بەتاڵە، لێکۆڵینەوەیە لە سروشتی گوند و جوگرافیای گوند، لە کاتێکدا ئێمە بە ئێستاشەوە لە سروشتێکی گوندیدا دەژین و شارەکانمان، هێشتا سروشتی شارە گەورە و پێشکەوتووەکانی وەک شوناس وەرنەگرتووە. گوند چییە و پێکهاتەکانی چین و ئەو داب و نەریت و کولتوورانە چین […]
ڕانانی: سەردەم کتێبی (دەرهێنانی شانۆیی) یەکێکی دیکەیە لە کتێبە ناوازەکانی دەزگای چاپ و پەخشی سەردەم، هەر وەک لە ناونیشانەکەیەوە دەردەکەوێت، بابەتی کتێبەکە شانۆییە و لە لایەن دەرهێنەر و ڕیژیسۆر(د. فازیل جاف) نووسراوە، نووسەری ئەم کتێبە ناوێکی درەوشاوەی نێو دنیای شانۆ، ئەکادیمیا و نووسینی شانۆییە، ئەزموونێکی دەوڵەمەندی لەو هونەرە گەورە و گرنگەدا هەیە و خاوەنی چەندین […]
خوێندنەوەی: سەردەم مایەی خوشحاڵییە ئەمڕۆ بەشێکی بەرچاو لە بەرهەمەکانی گابریێل گارسیا مارکیز بۆ زمانی کوردی وەرگێڕاون و لەبەر دەستی خوێنەرانی کورددان، ناتوانین بێڵین کۆی ئەو بەرهەمانە بە کوردییەکی باش و وەرگێڕانی دروست وەرگێڕدراون، لەگەڵ ئەوەشدا بەشێکی باش لە کتێبەکانی مارکیز بەوپەڕی ئەمانەتەوە کاری بەکوردیکردنیان بۆ کراوە. شیاوی ئاماژە بۆ کردنە کە بەشێکی زۆری ئەو بەرهەمانە […]
ڕانانی: بەختیار حەمەسوور پرسێک بەردەوام ئێخەی خوێنەران دەگرێت لە تەواوی دنیادا، ئەم پرسە بۆ خوێنەری کورد پێمان وایە هێشتا جددی نەگیراوە و ساناتر خۆیانی لێ دەبوێرن، ئەو پرسەش ئەمەیە: ئایا دەقی شانۆنامە لە پاڵ نمایشدا، دەکرێت بۆ خوێندنەوەش دەست بدات؟ زۆرێک لەسەر ئەو بڕوایەن کە شانۆنامە تەنیا دەبێت ئامادەی سەر تەختەی شانۆ بکرێت و لە […]
ڕانانی: سەردەم یەکێکی تر لە کتێبە باشەکانی دەزگای چاپ و پەخشی سەردەم، کتێبی (پەروەردەی پراکتیک)ە، بابەتی ئەم کتێبە لێکۆڵینەوەی پەروەردەییە و لە لایەن یەکێک لە پسپۆر و شارەزاکانی بواری پەروەردە (خەلیل عەلی) نووسراوە و ئێستا لە کتێبفرۆشییەکانی کوردستان بەردەستە. بابەتەکانی نێو دووتوێی ئەم کتێبە بریتین لە: ئاستەنگەکانی بەردەم پەروەردەی پراکتیک، ڕێگەکانی وانەگوتنەوە لە پەروەردەی پراکتیکدا، […]
ڕانانی: ئیدریس عەلی ئەم کتێبە (چیرۆکی سپی) هەوڵێکی مەیدانییە بۆ ئاشکراکردن و پەردەهەڵماڵین لەسەر ئەو تاوان و ئەشکەنجە دەروونی و جەستەییانەی کۆماری ئیسلامی ئێران بەرامبەر بە ژنان و کچان، چالاکوان و سیاسییانی ئەو وڵاتە دەیکات، نێرگز محەمەدی نووسیویەتی و لە لایەن خاتوونی وەرگێڕ (ڕووناک شوانی) بە شێوەیەکی جوان و سەرنجڕاکێش، وەرگێڕدراوەتە سەر زمانی کوردی، لە […]
خوێندنەوەی: سەردەم ڕەنگە یەکێک لە خاڵە بنەڕەتییەکان کە لێیەوە بتوانین ئەم چیرۆکە درێژە بخوینینەوە، ئاشنابوون بێت بە ساڵانی دەوروبەری ئەو سەردەمەی کە تێیدا ڕووداوەکانی ئەم بەسەرهاتە ڕوو دەدەن، هاوکات خوێندنەوەی وردی دەسەڵاتی عوسمانی بێت لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست، کە ئەم چیرۆکە لە گۆشەیەکی دیاریکراوەوە بۆی دەڕوانێ و کاریگەرییەکانی لەسەر کۆی ڕووبەری چیرۆکەکە دەبینرێتەوە. کتێبی “میری کوردان” […]
لە سلێمانی لە ساڵانی ١٩٩٨–١٩٩٩ دامەزراوە. زیاتر لە ١٥٠٠ ناونیشانی کتێب بە زمانی کوردی، عەرەبی و ئینگلیزی چاپ کردووە. لە باشترین کاتەکانی خۆی، هەزارە هاوپەڕی کتێب بە هەوارەکانی تاک بڵاو دەکەوێت و لە ماوەی چەند مانگێكدا دەفرۆشرێت.
